HACCIN BİRİNCİ GÜNÜ
8 Zilhicce, Bu güne TERVİYE GÜNÜ denir.
Tırnakları kesmek, etek tıraşı olmak ve gusletmek müstehaptır.
Temettu Haccı yapanlar “LEBBEYKE HACCEN VE İN HABESENİ HABİSUN FE MAHALLİ HAYSÜ HABESENİ” diyerek ihrama niyet eder ve ihrama girer.
İhrama girildiğinde Kudüm tavafının dışında ıztıba yapılmaz. (ihramda sağ kol açık bırakılmaz)
Sünnet olan iki rekat ihram namazını kılarlar. Bu namazın birinci rekatında “Kafirun”, ikinci rekatında “Kulhuvallahu ehad” surelerini okumak müstehaptır.
LEBBEYK ALLAHUMME…zikrini yapmaya başlarlar.
Bugün Mina’ya gitmek, orada öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazını kılıp geceyi orada geçirmek ve 2.günün sabah namazını kılarak güneş doğduktan sonra Arafat’a doğru yola çıkmak Hanefi mezhebine göre sünnettir.Zaruret olmadıkça bu nadide ibadette hiçbir sünnet ve müstehab terk edilmemelidir.
Dört rekat olan namazlar, -kasr yapılarak- iki rekat kılınır. (Mukim olanlar tam kılarlar)
Her türlü günahlardan, mekruhlardan, tartışma ve boş sözlerden sakınmak; vakti mümkün olduğu kadar çok, zikrederek, Kuran okuyarak ve tefekkür ederek geçirmek gerekir.
HACCIN İKİNCİ GÜNÜ
9 Zilhicce, Bu güne AREFE GÜNÜ denir.
Sabah namazı Mina’da kılındıktan ve güneş doğduktan sonra Telbiye ve Tekbirlerle Arafat’a doğru yola çıkılır.
Arafat’a gelindiğinde –mümkünse NEMİRA denilen yerde- konaklanır.
Arafat’ta zeval vaktine kadar çadırlarda dinlenmeli ve ibadetle meşgul olunmalıdır.
Zeval vaktinden sonra mümkünse gusül abdesti alınır.
Öğle ve ikindi namazları cemi takdim ile (öğle vaktinde) kılındıktan sonra vakfe yapılır. Vakfe bir dakika da olsa Arafat’ta durmaktır.
Güneş batıncaya kadar telbiye, tekbir, tehlil, zikir, salavat, istiğfar, dua, tefekkür ve Kur’an okumakla vakit değerlendirilir. Vakfe yapanlar için bugün oruç tutmamak sünnettir. Duaları kıbleye dönüp el açarak yapmak evladır.
Peygamberimiz(s.a.v.) arefe günü en hayırlı zikri şöyle izah etmiştir: Arafat akşamı benim ve peygamberlerin söylediği en faziletli zikir “Lailahe illallahu vahdehu la şerikeleh, Lehulmulku velehul hamdu ve huve ala kulli şey in kadir” demektir buyurmuşlardır.
Güneş battıktan sonra akşam namazını kılmadan Müzdelife’ye doğru yola çıkılır. İnsanlara eziyet olacak davranışlardan ve izdihamlardan sakınılır. Yol sakin ise hızlı, kalabalık ise sakin ve sükunetle yürünür.
Müzdelife’ye varıldığında akşam ve yatsı namazı cemi tehir ile (yatsı vaktinde) kılınır. Akşam ile yatsı namazları arasında ve Yatsı namazından sonra başka namaz kılınmaz.
Bu gece Müzdelife’de konaklanır. İbadet ve istirahatla vakit değerlendirilir.
Şeytan taşlamada kullanmak için yeteri kadar taş toplanır.
Yaşlı, sakat, zayıf ve güçsüzlerin gece yarısından sonra Mina’ya gitmeleri caizdir.
HACCIN ÜÇÜNCÜ GÜNÜ
10 Zilhicce, Bugün KURBAN BAYRAMI’NIN birinci günüdür.
Sabah namazı ilk vaktinde müzdelife’de kılınır.
Sabah namazı kılındıktan sonra, ortalık aydınlanıncaya kadar, mümkünse Meş’ari’l Haram’a (Müzdelife’de bir tepe adı) gidip, kıbleye ,dönerek dua etmek, Allah’ı zikretmek, hamdu senada bulunmak, tehlil ve tekbir getirmek, Meş’ari Haram’a gitmek mümkün olmuyorsa Müzdelife sınırları içerisinde her yerde durulabilir. Müzdelife’nin her yeri vakfe yeridir.
Ortalık iyice aydınlanınca, güneş doğmadan önce, Telbiye yapılarak Mina’ya hareket edilir.
Mina’ya giderken sükunetle yürünür. Muhasser vadisine gelindiğinde imkan nisbetinde acele edilir. Müzdelife’den taş toplamamış olanlar yolda yedi taş toplarlar.
Mina’ya ulaşıldığında, Akabe cemresine gidilir ve yedi taş atılır. Bugün yalnızca Akabe cemresi taşlanır.
Güneş doğmadan önce taş atılmaz. Zevalden sonra taş atmak caizdir.
Güneş doğduktan sonra, Mekke sol tarafta, Mina sol tarafta olacak şekilde durularak taş atılmaya başlanır.
Taş atarken “Bismillahi Allahu Ekber, Rağmen liş-Şeytani ve hizbihi” denir.
İlk taşın atılmasıyla telbiye biter. Bundan sonra telbiye yapılmaz. Yedi taş peşpeşe atılır.
Kurbanı yanında olanlar kurbanını keser. Temettu ve Kıran haccı yapanların kurban kesmesi vaciptir. İfrat haccı yapanların kurban kesmesi gerekmez, isterlerse nafile olarak kesebilirler. Kurban harem sınırları içerisinde kesilir veya vekalet yoluyla kestirilir. Kurban kesme süresi dört gündür.
Kurbanlarını kesenler veya vekalet yoluyla kestirenler tıraş olarak ihramdan çıkarlar. İmam Ebu Hanife’ye göre vekaletle kurban kestirenler, kurbanlarının kesildiğinden haberdar olmadan tıraş olamazlar ve ihramdan çıkamazlar.
Böylelikle kurbanını kesenler veya vekaletle kestirenler için, cinsel ilişki dışında ihramın bütün yasakları kalkar.
Haccedenler ve sırayı tıraş olmaya getirenler bizzat kendi saçlarını kesebilir, başkalarını tıraş edebilirler. İhramlı kişinin henüz kendisi tıraş olmadan başka bir ihramlıyı tıraş etmesi caizdir.
Mümkünse aynı gün Mekke’ye dönüp ifada tavafı yapılır. Bu tavafın bayramın üçüncü günü güneş batmadan önce yapılması Ebu Hanife’ye göre vacip, diğer üç mezhebe göre sünnettir.
Tavaftan sonra imkan varsa Makam-ı İbrahim’de, yoksa Mescid-i Haram’ın herhangi bir yerinde iki rekat tavaf namazı kılınır.
İki rekat namazdan sonra zemzem içmek ve Hacerü-l Esved’e selam vermek müstehaptır.
Son olarak mutemetti hacılar Safa ile Merve arasında sa’y yapar, Say’ı bitenler için cinsel ilişki yasağı da kalkmış olur.
Aynı gün öğle ve ikindi namazını Mescid-i Haram’da kıldıktan sonra Mina’ya dönmek ve geceyi orada geçirmek Hanefi mezhebine göre sünnet, diğer üç mezhebe göre vaciptir; yani farzdır.
Bugün yapılacak ibadetlerde şu sıra takip edilir: 1.Taş atmak, 2.Kurban kesmek, 3.Traş olmak, 4.İfada tavafı yapmak 5.Sa’y etmek. Ebu Hanife’ye göre ilk üçte sıraya uymak vaciptir. Aksi halde ceza gerekir. Ebu Yusuf, İmam Muhammed ve diğer üç mezhebe göre bu sıraya uymak sünnet, uymamak ise caizdir ve ceza gerektirmez.
HACCIN DÖRDÜNCÜ GÜNÜ
11 Zilhicce, Bugün KURBAN BAYRAMI’nın ikinci,
TEŞRİK GÜNLERİ’nin birinci günüdür
Bu gece Mina’da geçirilir, Cemaatle namaz kılınır. Namazları mümkünse Hayf mescidinde kılmak daha faziletlidir.
Namazlardan sonra tesbihatı yapmak ve her zaman ve mekanda zikir ve tefekkürle meşgul olmak sünnettir. Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor ki; Teşrik günleri, yemek içmek, tefekkür ve zikir günleridir.
Zevalden önce taşlama yapılmaz.
Zevalden sonra sırasıyla küçük, orta ve Akabe cemrelerine yedişer taş atılır. Her atışta tekbir getirilir. Mümkünse Mekke sol tarafta, Mina sağ tarafta olacak şekilde durularak taş atılır.
Küçük ve orta cemrelerde taş atma tamamlandıktan sonra Peygamberimiz(s.a.v.)’in yaptığı gibi kıbleye dönülür ve uzunca bir dua edilir.
Son olarak Akabe cemresi taşlandıktan sonra dua için durulmaz. Orası hemen terk edilir.
Ciddi mazereti olanların geceyi Mina’da geçirmemesi, iki günde yapılan taşlamayı bir günde yapması ve geceleyin taşlaması caizdir.
Bu gece Mina’da kalınır. Dinlenmekle beraber vakit hayırlı işlerle, zikir ve nasihatle değerlendirilmelidir.
HACCIN BEŞİNCİ GÜNÜ
12 Zilhicce, Bugün KURBAN BAYRAMI’NIN üçüncü,
TEŞRİK GÜNLERİ’NİN ikinci günüdür.
Mina’da zeval vaktine kadar zikir, tefekkür, nasihatle vb. vakit değerlendirilir.
Öğle vaktinden sonra üç cemre taşlanır.
Bir gün önce yapıldığı gibi, Küçük ve Orta cemreler taşlandıktan sonra kıbleye yönelip uzunca bir dua edilir. Akabe cemresi taşlandıktan sonra ise orası hemen terk edilir.
Acelesi olanların, bayramın üçüncü günü, dördüncü gününde atacağı taşları da atarak güneş batmadan Mina sınırlarından çıkması Hanefi Mezhebine göre sünnet, diğer mezheblere göre vaciptir. Güneş battıktan sonra çıkılması mekruhtur.
Veda tavafı ve Sa’y için Mekke’ye ve Mescid-i Haram’a dönülür. Bunlar da yapılınca Hac tamamlanmış olur.
HACCIN ALTINCI GÜNÜ, BUGÜN GECİKENLERE MAHSUSTUR
13 Zilhicce, Bugün KURBAN BAYRAMI’nın dördüncü,
TEŞRİK GÜNLERİ’NİN üçüncü günüdür.
Mina’dan ayrılmada geciken kimse, geçen iki günde yapılan amellerin aynısını yapar.
Cemreleri taşlar. Küçük ve orta cemreleri taşladıktan sonra kıbleye yönelip uzunca dua eder. Akabe cemresini taşladıktan sonra orayı terk eder.
Yolculuğa çıkacaksa Mekke’ye gelir ve Veda tavafını yapar.
ATILACAK TAŞLARIN GÜNLERİ VE SAYISI
10 Zilhicce Bayramın birinci günü sadece Akabe cemresine 7 taş atılır.
11 Zilhicce Bayramın ikinci günü üç cemreye de yedişer taştan toplam 21 taş atılır.
12 Zilhicce Bayramın üçüncü günü üç cemreye de yedişer taştan toplam 21 taş atılır.
13 Zilhicce Bayramın dördüncü günü –serbest isteyen atmayabilir- üç cemreye de yedişer taştan toplam 21 taş atılır.
Buna göre toplam 3 günde, 7+21+21=49; dördüncü gün de atılır ise 49+21=70 taş atılmış olur.